Bangladeş (Bengal’in Ülkesi),Neredeyse Hindistan ile çevrilmiş bir güney doğu Asya ülkesi.Myanmar ile kısa bir sınırı var.Pakistanın doğu eyaleti iken 1971 de bağımsız olmuş.Daha öncede İngilizlerin Bengal Eyaleti imiş.Ondan öncede Hindistan’ın kuzeyinde yerleşen Babür Hanedanlığının idaresinde kalmış.

144.000 km.karelik ülkede 166 milyon insan yaşıyor.Hiç boş yer yok gibi.Bu yoğunluğa ülkenin tamamını kaplayan Ganj(Padna) ve Brahma Putra (Jamune) nehirlerinin getirdiği verimli topraklardır.Her yer su ve yeşil.Bu bereketli topraklarda her türlü meyva,sebze yetişiyor.Özellikle pirinç ana yemekleri.Su olunca balık ve karideste yetiştiriliyor.Zaten ihracatlarıda Hint Keneviri (Jüt),balık ve çay.Sanayi yok gibi.Son zamanlarda ucuz işçilikten dolayı tekstilde ilerleme var.Borç içinde bir ülke.

Ülkede okuma yazma oranı % 57. İlk okul eğitimi ücretsiz.Ama özellikle kırsal kesimde okul çağındaki çocukların yarısı okula gitmiyor.Gördüğüm kadarıyla dini eğitimde oldukça yaygın.Üniversitelerin sayısı nüfusa göre çok az.

Ülkede Bangla (Bengali) dili konuşuluyor.Resmi dini İslam.Nüfusun % 90’ı Müslüman.Kalan % 10’da Hindu ve Budist.Hindistan’a göre daha fakir olmasına rağmen daha temiz.İnsanlarıda daha samimi ve cana yakınlar.Fakirler ama aç insan yok.Dilenci yok gibi.Kimse rahatsız etmiyor.Sadece meraklı bakışlarla sizi süzüyorlar.

DAKKA : Başkent Dakka (Dakha) dünyanın Çek Çek (Rikşa) başkenti.Camiler şehri olarakta anılıyor.Hergün 400 bin rikşa sokaklarda.12 milyonluk şehirin trafiği tam bir keşmekeş.Trafik soldan.Herkes birbirinin önüne geçmeye çalışıyor.İnanılmaz bir klakson çümbüşü var. Bazen yarım saat tıkanmış kavşaklarda herkes sabırla bekliyor.Kimse kimseye bağırmıyor,kavga etmiyor.Sonra bir iki gönüllü çıkıyor.Sen biraz geri,sen geç,trafik açılıyor.

Dakka’da nehir trafiğide ayrı bir alem(Buriganga Nehri).Hızla gelen yolcu vapurları,yolcu ve yük taşıyan kayıkçılar,yük dolu mavnalar.Sesli uyarı buradada geçerli.Son anda teğet geçenler çoğunlukta.Gezilecek yerler Pembe  Saray,Parlamento Binası,Ulusal Müze,Renkli Hint çarşısı,Dakka Üniversitesi,

Sundarbans Bengalce “Güzel Orman” demek.Dünyanın en büyük mangrov ormanı.Zengin kuş çeşidi,Bengal kaplanı,geyik,timsah,maymun,kertenkele,kelebek ve daha pek çok canlı çeşidine ev sahipliği yapıyor.Sırf bu bölgeyi gezmek için günler ayırmak gerekiyor.Tekne ile geziliyor.Yataklı ve yemekli yapılanlarıda var.

Lalon Şah (Lalon Fakir) 1774-1890 yılları arasında yaşamış Baul müziğinin (mistik müzik) kurucusu,Din yolu ile yapılan her türlü ayrımcılığa karşı.Kast sistemini kabul etmeyen reformist yazar ve şair.Kendisinden sonra gelen yazarları etkilemiştir.Tagore ve Kazi Nazrul İslam (Bangladeş’in milli şairi ) gibi.

Rabindranath Tagore batılı olmayan,ilk nobeli almış filozof,şair, müzisyendir.Hindistan ve Bangladeşin milli marşlarını bestelemiştir.İkibinden fazla bestesi var.Şiirlerinin çoğu Bülent Ecevit tarafından Türkçeye çevrilmiş.Yakın dostu olan Gandi ile birlikte bağımsızlık için öncü olmuşlar.

Bağımsızlık sonrasında siyasette ordunun etkisi yüksek.Demokrasi ilerleme kaydememiş.Muhalif partiler sokak eylemlerinde bulunuyor.Seyahatin bir kaç gününü polis eskortları eşliğinde geçirdik.Bir günde otelden çıkmamıza izin verilmedi.

Gezdiğim ülkeler arasında sadece Bangladeş ve Pakistan’da insanların fotoğraflarının çekilmesinden mutlu olduklarını gördüm.Hatta yanındakini çekip onu çekmiyorsanız üzülüyorlar.Benide çekermisin diyenler çok.

Ülkenin % 70’i deniz seviyesinden 1-9 metre yüksekliğinde.Muson yağmurları ve kasırgalar sık sık su taşmaları yolu ile can ve mal kaybına yol açıyor.Evleri mümkün olduğunca yüksek yerlere yapıyorlar.

Ayhan Şevmet