Yakındır,nasıl olsa giderim,dediğim ülkelerden biri Ürdün.Değişik doğa yapısı ve tarihiyle mutlaka görülmesi gerekir.Ülkenin beşte dördü çöl.Doğu Şeria platosu,Şeria Vadisi ve çöller.

Doğu Afrika’dan başlayan Rift Vadisinin devamı Şeria Vadisinden geçer.Lut Gölü’de bu vadinin içinde yer alan çukurluğun içinde.85 km. uzunluğunda ortalama 12-13 km. genişliğinde.Dünyanın en çukur kara parçası Lut Gölü yada Ölü Deniz’in kıyıları.Deniz seviyesinden 400 metre aşağıda bulunuyor.Bu özelliğinin dışında % 25 gibi yüksek oranda tuz içerir.O kadar tuzlu ki batmıyorsunuz.Sadece suyun üstünde duruyorsunuz.Gözlerinizede kaçmamasına dikkat edin,çok kötü yakıyor.Gölü besleyen Ürdün nehrinden gelen suyun azalması ve tuz üretimi için aşırı buharlaştırma işlemi yapılması gölü her geçen gün küçültüyor

% 92 si Sünni Müslüman Arap olan ülkede,az sayıda Çerkez.Türkmen,Ermeni ve Kürt’te yaşıyor.Kendilerini Bedevi olarak kabul eden müslüman nüfusun yanında çeşitli zamanlarda göç etmiş bir milyonu aşkın Filistinlilerde var.Eskiden gelenler şehirlerde yaşıyor.Yeni gelenlerde barakalardan yapılmış şehirden uzak bölgelerde.Ürdünün toplam nüfusu 6,5 milyon.Nüfusta şehirlerde toplanmış.

Ürdün sınırlı parlamenter sisteme izin veren bir krallık.Kral Abdullah,babası Hüseyin ve oğlunun resimlerini her yerde görebiliyorsunuz.Orta Doğunun karmaşasına bulaşmayan politika izlediği için halk tarafından seviliyor.İnsanlar mutlu gözüküyor.İçkinin serbestçe satıldığı ülkede gökdelenlerin hızla yükseldiğini görebiliyorsunuz.

2,5 milyon yıl öncesine kadar giden insan izlerine rastlanmış olan bölgede M.Ö.3500 – 2000 arasında yerleşik yaşam başlamış.M.Ö.1550 de Mısırlıların eline geçmiş.

  Makedonyalılar,Yerel Devletler,İsrailOğulları,Asurlular,Babilliler,Persler,Romalılar,Nebatiler ve Hıristiyanlık dönem,

Müslümanlar bölgeye gelmişler. Emeviler,Fatımiler,Selçuklular,Haçlılar,Eyyubiler,Moğol istilası,Memlükler.1516 yılında Yavuz Sultan Selim’in Memlükleri yenmesiyle Osmanlının yönetimine girmiş.Bütün bu devletleri niye yazdım ? Çünkü çoğunun izleri günümüze kadar kalmış ve görüyorsunuz. Ve sonunda İngilizler Orta Doğuyu çizmişler başlarınada birer Arap kral koymuşlar.Bugünkü durum meydana gelmiş.

Başkent Amman yedi tepe üzerinde kurulmuş.Şimdi belki onyedi tepe.Amman kalesi,Antik Tiyatro,Odeon görülecek yerlerden.

CERAŞ : Amman’ın kuzeyinde yer alan Ceraş şimdiye kadar gördüğüm en etkileyici Roma antik kenti.Günümüze kadar büyük kısmı sağlam gelebilmiş.Hipodrom,Oval meydan,Zeus Tapınağı,Çeşme,Artemis Tapınağı,Hadrian Anıtı (Tak),Tiyatro.

 

KASR AMRA : Amman’ın güney doğusunda yer alan Çöl Kaleleri’nden günümüze kalmış Emevi döneminden duvar resimleriyle ünlü Qasr Amra (Amra kalesi) aslında bir köşk Kale tamamen yıkılmış.Çölde kervan yollarının yakınına kurulan bu kaleler güvenlik amacıyla yapılmış.Resimler o zamanki müslümanlık anlayışıyla daha sonrasının farklı olduğunu gösteriyor.Kharaneh Kaleside güzel bir örnek kale.

Madaba’da M.Ö.542 den sonra yapıldığı tespit edilen “Kutsal Topraklar Mozaik Haritası”St. George Kilisesinin tabanında 1884 yılında ortaya çıkarılmış.O zamanlar bölgenin yerleşimini çok güzel gösteriyor.

Hz. Musa’nın Mısır’dan kutsal topraklara yaptığı göç sırasında kısa bir mola verdiği Nebo Dağı

Um Er Rassas Bizans zamanında gelişmiş çok sayıda kilise ve taban mozaiği olan yeni kazı çalışmaları yapılan bir kale şehir.

PETRA :  Göçebe bir kavim olan Nebatilerin,dışarıdan belli olmayan bu eşsiz vadide yarattıkları gizemli yer.Daha vadiye girişte etkiliyor.Devamında kayalara ustalıkla işlenmiş mezarlar,Obeliskler,Odalar.Dar vadi bittiğinde karşınıza muhteşem güzellikte “hazine” denilen kayalara oyulmuş bir yapı çıkıyor.Şehre gelenleri etkilemek için yapılmış.zamanımızdada  etkisini devam ettiriyor.Nebatiler ticaretle uğraşmışlar.Çok fazla para kazanmışlar.Çölün ortasında yapılabilecek en güzel şeyleri yapmışlar.Tiyatro,yüksek kurban yeri,bir çok mezar,kilise,sütunlu cadde….Bir gün yetmez.Kayaların pembe ve kırmızının çeşitli tonlarıyla ortamı dahada farklı gösteriyor.

RUM VADİSİ :  (Wadi Rum) kırmızı kumlar arasında zaman zaman 800 metreyi bulan tepeler.Bir çok filmde burada çevrilmiş. 4×4 lerle yapılan safari.Masallar ülkesindeymiş gibi.Kayalara resmedilmiş geçmiş kültürlerden izler.Aniden önününüze çıkan çölde çay kahve molası yapılan yerler,tabi kuşlar.

AKABE :  turizm ve sanayi şehri olmak için çabalayan bir kent.Sürekli büyüyen bir limanı var.Kızıldenize açılan kentten İsrail’in Eliat şehrini,Mısırın Sharm el Sheikh kıyılarını görebiliyorsunuz ve Suudi Arabistan’lada komşu.Kızıldeniz olunca zengin sualtı güzellikleri buradada var.Dalış turizmi gelişiyor.

Ayhan Şevmet